Ta kowane fanni, ranar da Imam Hussain, jikan masoyin Annabi Muhammad, anka kashe shi babban bala'i ne. Tabbas, shine mafi girman masifa. Ya yi shahada, tare da danginsa, kawai saboda ya tsaya yiki biyayya ga zalunci.
Iyalin Yazeed (Banu Umayyah) da dangin Ziyad sun yi murna da ranar da aka kashe shi. Ba wai kawai sun yi bikin ranar Ashura ba ne, harma sun mayar da ita wata al'ada ce ta shekarun baya. Za su tattara danginsu da abokansu kuma su yi farin ciki da shahadar Imam Hussain.
Duk da cewa azumi ibada ce babba, mu 'yan Shi'a muna da tabbaci game da azumin Ashura. Yana da kyau koyaushe a yi azumi, kowane lokaci a duk tsawon shekara (ban da Idi), amma matsalar ita ce akwai tarihin siyasa a bayan azumin Ashura.
Kashe jikan Manzon Allah babban laifi ne, don haka Banu Umayya suka yi yunƙurin sauya hankalin mutane don ranar Ashura. Mallaki mulki da kudi, sun yada ga musulmai cewa Ashura rana ce mai albarka. Sunyi haka ne ta hanyar koyawa mutanensu cewa a ranar Ashura Allah ya tseratar da Annabi Musa da mutanensa daga fir'auna. Ya ceci Annabi Ibrahim daga wutar Namrud, da sauransu. Don su godewa Allah saboda wannan rana mai albarka, sun kwadaitar da mutane yin azumin ranar Ashura.
Anan akwai maganganu da yawa wadanda suke nuna yadda aka kirkiro hadisai wadanda suke magana akan azumin Ashura. Annabi mai yiwuwa bai taba fada ba, amma an kirkireshi ne bayan shi.
Na farko:
Akwai hadisai da yawa a cikin Sahihul Bukhari, Sahih Muslim, da Tirmiziy wanda ya gaya mana lokacin da Annabi ya isa Madina, ya ga yahudawa suna azumi, Bayan ya san dalilin da yasa suke azumi, ya ce mu musulmai munfi ku kusanci da Musa, don haka ya kamata mu ma mu yi azumi. Idan kayi nazarin wadannan hadisai, zaku fahimci cewa dukkansu sun koma ga wadannan ruwayoyin guda hudu wadanda suka zaci sun ruwaito kai tsaye daga Annabi:
1- Ibn Abbas
2- Abu Musa Al-Ash’ari
3- Abu Huraira
4- Mu’awiya
Annabi ya zo Madina shekarar farko ta Hijira. Ibn Abbas, an haife shi shekara uku kafin Hijira, wanda ke nuna shi ɗan shekara huɗu ne lokacin da Annabi ya fadi wannan Hadisin. A cikin Ilimin Kimiyyar Hadisi, ba a yarda da hadisin yaro dan shekara hudu ba.
Amma ga Abu Musa, ya fito daga kabilar Banu Ash’ar a Yemen. Ya musulunta ne kafin Hijira, amma ba a gan shi ba a Madina har zuwa yaƙin Khaybar a shekara ta bakwai bayan Hijra.
Annabi ya aike shi zuwa Yemen don yi wa'azi ga kabilarsa. Don haka, Abu Musa ba ya Madina a shekarar farko ta Hijira, to ta yaya zai yiwu ya ruwaito wannan hadisi?
Shi kuma Abu Huraira, shi ma ba a ganshi a Madina ba sai bayan yakin Khaibara a shekara ta bakwai na Hijra. Ya kuma fito ne daga Yemen.
Amma Muawiya dan Abu Sufyan, ya musulunta ne a shekara ta takwas bayan Hijira, to ta yaya zai ruwaito hadisi daga Annabi shekara bakwai ko takwas kafin ya musulunta?
Wasu daga cikin hadisan suna komawa zuwa ga Ibnu Zubayr, wanda shi ma yaro ne lokacin da Annabi ya shiga Madina.
Don haka, a bayyane yake cewa dukkan masu riwayar wannan hadisi ba su kasance a cikin Madina ba a lokacin, ko kuma sun kasance yara samari, to ta yaya za mu iya yarda da irin wannan hadisi?
Yana da kyau ku gamsu cewa Bani Umayya ne suka kirkiro hadisin daga baya.
Na biyu:
Bari mu duba kalmar "Ashura" wacce aka ambata a cikin hadisi.
Dangane da Ibn Al-Atheer, akwai ma’anoni guda biyu ga Ashura: tsohuwar ma’ana da sabuwar ma’ana. Tsohon ma’ana, wanda ya kasance a lokacin Balarabe da lokacin Annabi, yana nufin ranar goma ga kowane wata. Sabuwar ma'anar ta bayyana bayan da aka kashe Imam Hussain a ranar goma ga Muharram. Bayan wannan, Ashura ya zama sananne ga azumin goma ga Muharram, amma kafin hakan sai ya kasance ranar goma ga kowane wata. Don haka lokacin da ake zaton Annabi ya fadi wannan hadisin, sai kawai ya ce Ashura, kuma bai ce ranar goma ga wane watan ba.
Wannan yana nuna cewa hadisin an kirkireshi ne bayan ranar Ashura, kuma ya kubuce daga tunanin wadanda suka kirkireshi cewa kafin Ashura, kalmar tana da wata ma'ana ta daban, da ta gama gari.
Na uku:
A yau, je wurin kowane Bayahude, har ma da malamansu, ka tambaye su: Shin kuna da azumin ranar da Allah ya ceci Musa, ko wata rana da ta yi daidai da goma ga Muharram? Ba su, kuma za su gaya maka cewa ko a da ba su da irin wannan azumin. Suna azumi a ranar Yaum Kippur, ranar da Musa ya dawo daga dutsen. Sannan kuma ya fahimci cewa mutanen sa suna bauta wa ɗan maraƙin. Don kaffarar zunubansu, sun yi azumi, amma ba su da azumi a ranar da Allah ya cece su daga fir'auna. Amma hadisin da ke cikin littattafan Saheeh ya gaya mana cewa al’ada ce ta yahudawa, kuma duk za su yi azumin wannan ranar.
Idan ma ka kalli ranar da yahudawa suke azumi, bai taba dacewa da goma ga watan Muharram ba lokacin da Annabi ya zo Madina. Ya dace ne da Al-Muharram a shekara ta 28 bayan Hijira.
Na hudu:
Da alama wanda ya ƙirƙira hadisin bai san yadda Isnadin kalandar Islama ya samo asali ba.
A lokacin Umar, tunda musulmai suna son sanya ranar da za a ambata, sai ya kirkiri kalandar Hijiriyya ta hanyar neman shawarar Imam Ali. Don haka suka yanke shawarar sanya masomin hijirar Annabi, kuma suka sanya watan farko Al-Muharram.
Koyaya, Annabi ya shiga Madina a cikin Rabi-ul-Awwal, ba cikin Muharram ba, don haka wanda ya ƙirƙira wannan hadisi ya ɗauka cewa Annabi ya shigo Madina a cikin Muharram ne saboda wannan shi ne lokacin da kalandar ta fara.
Don haka hadisin yana gaya mana Annabi lokacin da ya fara shiga Madina sai ya ga yahudawa suna yin azumin Ashura, amma Annabi bai shiga Madina ba a cikin Muharram, ya yi hakan ne a Rabu-ul-Awwal, watanni goma kafin Muharram! Akwai bayyananniyar rashin fahimta a nan.
Na Biyar:
Annabi ya fi su sanin Shari’ar Annabawan da suka gabata irin su Annabi Musa, kuma baya bukatar yahudawa su koya masa hakan. Annabi ma ya fi kwafin abin da yahudawa za su yi.
Na shida:
Ta yaya ake fifita fifikon azumin Ashura a duniya? Dubban jawaban sun sadaukar dashi, miliyoyin takardu ana rarrabawa mutane da yin azumin Ashura, da sauransu. Akwai sauran ranakun da yawa a cikin shekara wanda aka bayar da shawarar su ta yin azumi, kamar ranar 27 ga Rajab, amma ta yaya ba ku ga takamamme guda ba ko jawabin ƙarfafawa ba?
Wannan yana nuna cewa wannan abu ne na siyasa, tun asali an tsara shi ne don a dauke hankali nesa da Shahadar Imam Hussain, kuma a dauke shi a matsayin rana mai albarka. Ban san yadda kowa zai iya tsayawa a ranar lahira a gaban Annabi Muhammadu ba kuma ya yi la’akari da ainihin ranar da aka yanka jikansa rana mai albarka ya zama daga cikin masu farun ciki.
Don haka, dangane da wadannan dalilai mu 'yan Shia muke ajiye ranar Azumin Ashura. Banu Umayya sune suka kasance sun assasa wanna , kuma idan aka dauke shi a matsayin rana mai albarka ba laifi ne a wurinmu ‘yan Shi’a ba, illa laifi ne ga Annabi Muhammad, amincin Allah ya tabbata a gare shi da alayensa.
-Syed Baqir Al Qazwini
DOMIN CIGABA DA SAMUN LABARANMU KU BIYO A SHAFUKAN SADA ZUMUNTA NA
@FACEBOOK: https://web.facebook.com/Maasuma.com.ng/
@TWITTER: https://twitter.com/MaasumahNews/
DOMIN BAMU SHAWARA KO AIKO MANA DA LABARI KUYI MAGANA TA ADRESHIN
@EMAIL: maasumalabari@gmail.com
Tags:
MUNASABAR ASHURA